Viðbótarerindi nr.6 í kvörtun til umboðsmanns Alþingis

maí 2025
Málsnúmer: 181/2025

breytt skjal 

Umboðsmaður Alþingis

Kristín Benediktsdóttir

Skúlagata 4, 101 Reykjavík

[e-mail]

 

Taugasjúkdómar og geðræn vandamál 

  

Erindi: Viðbótarupplýsingar í kvörtun vegna stjórnsýsluákvarðana um COVID-19 bólusetningar

 

 

Með vísan til kvörtunar minnar í máli nr. 181/2025, sem varðar stjórnsýsluákvarðanir tengdar framkvæmd, eftirliti og upplýsingagjöf um COVID-19 bólusetningar á Íslandi, legg ég hér fram viðbótarupplýsingar til stuðnings málinu. Þessar upplýsingar bæta við fyrri færslur og undirstrika alvarlegar öryggisáhyggjur sem kalla á rannsókn á því hvort stjórnvöld hafi brotið gegn vönduðum stjórnsýsluháttum, lögum, eða siðareglum (2. gr. laga um umboðsmann Alþingis nr. 85/1997).

 

 

Nýjar upplýsingar og áhyggjur:

 

Rannsókn um taugasjúkdóma- og geðræn vandamál sem viðvörunarmerki tengd COVID-19 bólusetningum í VAERS: Ný rannsókn, byggð á VAERS gagnagrunni yfir innsendar tilkynningar (1990–2024), greinir 86 alvarlegar taugasjúkdóma- og geðrænar aukaverkanir tengdar COVID-19 mRNA bólusetningum (Thorp et al. 2025). VAERS inniheldur tilkynningar frá heilbrigðisstarfsfólki (55%–65%), sjúklingum (30%–40%) og öðrum um hugsanlegar aukaverkanir tengdar bólusetningum.

 

Hér er ekki um að ræða orsakasamhengi, heldur er verið að meta viðvörunarmerki, ekki raunverulegan fjölda tilfella í þjóðfélaginu.

 

Helstu niðurstöður sýna óvenju háa tilkynningatíðni (mæld með PRR, Proportional Reporting Ratio, sem gefur til kynna hlutfallslega aukningu í tilkynningatíðni), samanborið við inflúensubólusetningar, svo sem:

 

• Geðrof: 440× hærri tilkynningatíðni (44.000%).
• Geðklofi: 315× hærri tilkynningatíðni (31.500%).
• Ofskynjanir: 50× hærri tilkynningatíðni (5.000%).
• Heilabilun: 140× hærri tilkynningatíðni (14.000%).
• Sjálfsvígshugsanir: 150× hærri tilkynningatíðni (15.000%).
• Morðhugsanir: 25× hærri tilkynningatíðni (2.500%).
• Blóðtappar í heila: 3.000× hærri tilkynningatíðni (300.000%).
• Þunglyndi: 530× hærri tilkynningatíðni (53.000%).
• Ofbeldisfull hegðun: 80× hærri tilkynningatíðni (8.000%).
• Vitsmunaleg hnignun: 115× hærri tilkynningatíðni (11.500%).

Rannsóknin er í preprint-stigi og PRR er viðurkennd aðferð hjá CDC og EMA til að greina öryggismerki án staðfests orsakasamhengis. Takmarkanir VAERS (óstaðfestar skýrslur, vanmat) eiga við bæði COVID-19 og inflúensubóluefni, en samanburðurinn lágmarkar skekkju frá utanaðkomandi þáttum (t.d. einangrun, fjárhagsáhyggjur). Höfundar, með samanlagt ~660 ritrýndar greinar í læknisfræði og faraldsfræði, benda á viðvörunarmerki sem réttlæta frekari rannsóknir.

 

Vanmat í VAERS gögnum: Tölur í VAERS eru vanmetnar, þar sem aðeins 0,3% til undir 1% raunverulegra aukaverkana bólusetninga eru tilkynnt (Grant et al. 2010). Fyrir COVID-19 bóluefni gæti vanmatið vera enn meira (hugsanlega <0,3%) vegna félagslegs þrýstings og afneitunar innan heilbrigðiskerfisins og almennings í upphafi bólusetningaherferðarinnar (2020–2021), sem gæti dregið úr tilkynningum um aukaverkanir. Þetta bendir til að raunverulegt umfang aukaverkana sé margfalt meira en VAERS gögn sýna, sem undirstrikar alvarleika viðvörunarmerkja og skort á fullnægjandi eftirliti af hálfu íslenskra yfirvalda.

Langtímaáhrif spike-prótíns: Óstaðfest fullyrðing bendir til að spike-prótín finnist í líkamanum 700 daga (~1,9 ár) eftir bólusetningu, hugsanlega tengd rannsóknum Akiko Iwasaki. Slík langvarandi nærvera, ef sönn, gæti bent til enn lengri áhrifa í framtíðinni. Þetta, ásamt framleiðsluferli mRNA bóluefna (t.d. notkun SV40 hvata til að auðvelda DNA saurgerla eins og E. coli að komast inn í kjarna fruma), vekur áhyggjur af genabreytingum, bólgum í æðaendóþeli og vansköpunum.

 

Líffræðilegar áhættur: mRNA bóluefni nota fitunanóagnir (LNP), um 80 nm að stærð, sem fara yfir blóð-heila þröskuldinn og dreifast í taugafrumur, vöðvafrumur og æðaendóþel, þar sem þær valda bólgum. Notkun SV40 hvata eykur áhættu á frumuskemmdum, sem gæti skýrt aukningu í tauga- og hjarta- og æðasjúkdómum.

 

Breytileiki lotunúmera („tímastilltar bombur“): Rannsókn sýnir verulegan breytileika í tíðni tilkynninga um grunaðar aukaverkanir (SAEs) milli lotunúmera BNT162b2 mRNA bóluefnisins í Danmörku og Svíþjóð (Manniche et al. 2024). Niðurstöður benda til þriggja mismunandi klasa lotunúmera með mjög breytilegum SAE-tíðni, þar sem lotur gefnar snemma í bólusetningaherferðinni (janúar–mars 2021) höfðu óeðlilega háa tíðni aukaverkana. Þessar niðurstöður, sem staðfestar voru í báðum löndum, benda til gæðavandamála í snemmborinni lotum og skorts á fullnægjandi eftirliti. Íslensk stjórnvöld hefðu átt að rannsaka sambærilegan breytileika í lotunúmerum hérlendis, en engar vísbendingar eru um slíkt eftirlit.

 

Stjórnsýsluleg ábyrgð: Ég tel að íslensk stjórnvöld, þar á meðal heilbrigðisyfirvöld (t.d. Landlæknisembættið og Lyfjastofnun), hafi brugðist skyldum sínum til að:

• Meta öryggi COVID-19 bólusetninga með fullnægjandi hætti, sérstaklega í ljósi nýrra rannsókna, breytileika lotunúmera og vanmats í VAERS.

• Veita gagnsæjar og fullnægjandi upplýsingar til almennings um hugsanlegar áhættur, svo sem taugasjúkdóma, geðræna sjúkdóma, langvarandi áhrif og breytileika lotunúmera.

• Taka tillit til varúðarreglunnar við ákvarðanir um framkvæmd bólusetninga, sérstaklega í ljósi vísbendinga um alvarlegar aukaverkanir og gæðavandamál í bóluefnum.

Krafa

Ég óska eftir að umboðsmaður Alþingis:

1. Rannsaki hvort stjórnvöld hafi brotið gegn lögum, vönduðum stjórnsýsluháttum, eða siðareglum við ákvarðanir um framkvæmd, eftirlit og upplýsingagjöf tengda COVID-19 bólusetningum.
2. Meti hvort heilbrigðisyfirvöld hafi brugðist skyldum sínum til að rannsaka tilkynningar um aukaverkanir, breytileika lotunúmera og hugsanleg langtímaáhrif bólusetninga.
3. Kalli eftir tafarlausri stöðvun COVID-19 bólusetninga á Íslandi þar til frekari rannsóknir staðfesta öryggi þeirra, í samræmi við varúðarregluna.

Meðfylgjandi gögn:

• Rannsókn: Association between COVID-19 Vaccination and Neuropsychiatric Conditions (https://www.preprints.org/manuscript/202504.1099/v1).

• Harvard Pilgrim rannsókn um VAERS vanmat.

• Rannsókn um breytileika lotunúmera (https://www.mdpi.com/1648-9144/60/8/1343).

Ég óska eftir staðfestingu á móttöku þessarar færslu og upplýsingum um framgang málsins. Ég er tilbúin/n að veita frekari skýringar ef þörf krefur. Ég tek fram að kvörtunin byggir á vísindalegum gögnum og er ótengd ýktum umræðum á samfélagsmiðlum.

 

Virðingarfyllst

 

Sign

Guðmundur Karl Snæbjörnsson læknir
meðstofnandi World Council for Health

Sími: 896 9809

Netfang: [e-mail]

X: @KalliSnae
Facebook: Kalli Snæ
Blog: kallinae.blog.is

 

Afrit sent
Velferðarnefnd Alþingis
Formenn stjórnmálaflokka
Mannréttindastofnun Íslands
Umboðsmaður barna
Fjölmiðlar á Íslandi

Afrit á ensku
World Council for Health
Independent Medical Alliance (áður FLCCC)
North Group
Mannréttindadómstóll Evrópu
Children’s Health Defense

 

Heimildir

 

1. Grant, Lazaros, Jenna Rockow, Benjamin Leader og Dennis Kriventsov. 2010. „Electronic Support for Public Health–Vaccine Adverse Event Reporting System (ESP:VAERS).“ Agency for Healthcare Research and Quality. https://digital.ahrq.gov/sites/default/files/docs/publication/r18hs017045-lazarus-final-report-2011.pdf.
2. Manniche, Vibeke, Max Schmeling, Jonathan D. Gilthorpe og Peter Riis Hansen. 2024. „Reports of Batch-Dependent Suspected Adverse Events of the BNT162b2 mRNA COVID-19 Vaccine: Comparison of Results from Denmark and Sweden.“ Medicina 60 (8): 1343. https://doi.org/10.3390/medicina60081343
3. Thorp, James A., Claire Rogers, Daniel McDyer og fleiri. 2025. „Association between COVID-19 Vaccination and Neuropsychiatric Conditions.“ Preprints.org. https://www.preprints.org/manuscript/202504.1099/v1