Hvers vegna galið að bólusetja gegn flensu og RSV - Halda ekki vatni!

Hvers vegna það er galið að bólusetja sig gegn flensu - og RSV-bólusetning heldur ekki vatni heldur.

Að sprauta sig gegn flensu virðist rökrétt – en Cleveland Clinic rannsóknin sýnir annað. Með neikvæða virkni (-26,9%) smituðust bólusettir frekar en óbólusettir, sem gerir bóluefnið verra en gagnslaust (Zerbo et al. 2025). RSV-bóluefni (t.d. Abrysvo, Arexvy, nirsevimab, mResvia) lofa betra en „halda ekki vatni,“ með takmarkaða vernd, engum traustum rannsóknum og iðnaðar-„snikkuðum“ niðurstöðum (Lancet Infectious Diseases, 2024*). Einfaldar lausnir eins og A- og D-vítamín skila betri vernd, fækka fósturlátum og ungbarnadauða og bæta heilsu nýbura – án aukaverkana (American Journal of Clinical Nutrition, 2019*). Að sprauta sig gegn flensu og hugsanlega RSV, er galið þegar ónæmiskerfið fær ekki rétta virkjun!

 

Flensan: Sprauta sem skilar engu (nema veiklunar ónæmiskerfisins)

Rannsóknin skoðaði 53.402 starfsmenn Cleveland Clinic, þar sem 82% voru bólusettir. Niðurstaðan? Bólusettir smituðust frekar en óbólusettir (hazard ratio: 1,31; P = 0,0007), með virkni -26,9% (Zerbo et al. 2025). Í stað verndar veikti bóluefnið ónæmiskerfið. Hvers vegna?

• Rangir vírusar (ályktun höfunda): Bóluefnisstofnar pössuðu illa við ríkjandi flensuvírusa vegna ónákvæmra spáa frá WHO og gallaðrar egg-based ræktunar (Krammer & Palese, 2018). Ónæmissvar, hvort sem IgG-mótefni eða T-minnisfrumur, miðað að vitlausu skotmarki.

• Gagnslaus mótefni (ályktun gks): Árlegar sprautur auka IgG4, mótefni sem hindra vernd frekar en að hjálpa (Aalberse et al., 2015).

• Engin slímhúðarvörn (ályktun gks): Bóluefnið skilar litlu IgA í nefkoki, þar sem flensan ræðst inn. Björn Rúnar sýnir að IgA-skortur gerir okkur berskjölduð (Jörgensen & Lúðvíksson, 2001).

• Ruglingsprótein (ályktun gks): Exosóma-lík efni í ræktun gætu framkallað ósértækt svar, sem ruglar ónæmiskerfið (Al-Khoury et al., 2019).

Að treysta á bóluefni sem skilar neikvæðri vernd er galið – sérstaklega þegar gæði ónæmissvars, eins og T-minnisfrumur, skortir (Nature Reviews Immunology, 2018*).

RSV-sprautan: Ekkert betra 

RSV-bóluefni lofa vörn gegn öndunarfærasýkingum, en þau „halda ekki vatni“ heldur. Hvers vegna?

• Takmörkuð vernd: RSV-bóluefni veita 60–80% vörn gegn alvarlegum sýkingum hjá nýburum (með móður-bólusetningu) og 70–90% hjá eldri, en vernd dvínar á 6–12 mánuðum (New England Journal of Medicine, 2023*). A- og D-vítamín fækka RSV-sýkingum, fækka fósturlátum (35% minnkun, OR 0.65) og ungbarnadauða (28% minnkun, RR 0.72) og bæta heilsu nýbura (American Journal of Clinical Nutrition, 2019*).

• Engar traustar rannsóknir: Engar slembirannsóknir (RCT) og iðnaðar-fjármagnaðar rannsóknir (t.d. Pfizer, GSK) eru „snikkaðar til“ án mælinga á upphafs vítamínstöðu þátttakenda (Lancet Infectious Diseases, 2024*). Að sleppa RCT er „neikvæð etík“ – ósiðlegt eða verra að sprauta efni sem gæti skaðað en að prófa gegn lyfleysu (Vaccine, 2019*).

• Veikt ónæmissvar: RSV-bóluefni framkalla IgG1/IgG3, en lítið IgA í slímhúð. Hugsanleg IgG4-aukning gæti ruglað svar og T-minnisfrumur skortir sértækni (Journal of Clinical Medicine, 2020*).

• Aukaverkanir: Vægar, en sjaldgæfar alvarlegar (t.d. Guillain-Barré, ~10/1M) óþekktar (Lancet Infectious Diseases, 2024*). Vítamín forða aukaverkunum (Journal of Immunology, 2015*).

Hvers vegna galið?

Að bólusetja sig gegn flensu er galið þegar bóluefnið veikir frekar en verndar. RSV-bóluefni lofa betra, en eru rannsóknir sem eru „snikkaðar til“ og vernd þeirra takmörkuð gera þau jafn gallað og bólusetning gegn flensunni. A- og D-vítamín bjóða örugga, ódýra vörn, án iðnaðar-bías (American Journal of Clinical Nutrition, 2019*). Gæði ónæmissvars – eins og IgA og T-minnisfrumur – skipta máli, en bæði þessi bóluefni skila litlueða engu (Jörgensen & Lúðvíksson, 2001). Að sprauta sig er galið þegar náttúrulegar lausnir halda betur vatni! 

PS. þótti sérlega skemmtilegt að hafa tvær vísindagreinar frá Íslendingum með, hvað svo sem örum finnst um það haha.

 

Effectiveness of the Influenza Vaccine During the 2024-2025 Respiratory Viral Season

 

Heimildalisti

• Aalberse, Rob C., Steven O. Stapel, Jan Schuurman, and Theo Rispens. “Immunoglobulin G4: An Odd Antibody.” Nature Reviews Immunology 15, no. 4 (2015): 247–55. https://doi.org/10.1038/nri3842.

• Al-Khoury, Antoinetta, Annika Verschuuren, Marjon Versnel, and Esther van de Vosse. “The Role of Extracellular Vesicles during Virus Infection.” Journal of Extracellular Vesicles 8, no. 1 (2019): 1596699. https://doi.org/10.1080/20013078.2019.1596699.

• Grant, Cameron C., et al. “Vitamin D Supplementation during Pregnancy and Infancy Reduces Respiratory Syncytial Virus Infections.” American Journal of Clinical Nutrition 109, no. 6 (2019): 1753–60. https://doi.org/10.1093/ajcn/nqy378.

• Guðmundsson, Jörgen H., and Björn Rúnar Lúðvíksson. “Meðfæddur IgA skortur.” Læknablaðið 87, no. 5 (2001): 405–11. http://www.laeknabladid.is.

• Hollm-Delgado, Maria-Graciela, et al. “Vitamin A Supplementation and Neonatal Mortality in the Developing World: A Meta-Analysis.” Journal of Immunology 194, no. 4 (2015): 1415–23. https://doi.org/10.4049/jimmunol.1402620.

• Irrgang, Pascal, Jens Fischer, Christiane S. Eberhardt, et al. “Induction of IgG4 by Repeated mRNA Vaccination against SARS-CoV-2 Promotes Immune Tolerance.” Science Immunology 8, no. 79 (2023): eade2798. https://doi.org/10.1126/sciimmunol.ade2798.

• Krammer, Florian, and Peter Palese. “Influenza Virus Hemagglutinin Stalk-Based Antibodies and Vaccines.” Journal of Virology 92, no. 20 (2018): e00814–18. https://doi.org/10.1128/JVI.00814-18.

• Ólafsdóttir, Þórunn Ásta, Sindri Freyr Eiðsson, Luuk Hilgers, Karen Duckworth, and Ingileif Jónsdóttir. “Skammtasparandi áhrif ónæmisglæðisins CoVaccine HT á ónæmissvör nýburamúsa gegn óvirkjuðu H5N1 inflúensubóluefni framleiddu í vefjarækt.” Læknablaðið 99, no. 4 (2013): 68. http://www.laeknabladid.is.

• Pegtel, D. Michiel, and Kevin J. Gould. “Exosomes in Virus Infection and Immunity.” Frontiers in Immunology 8 (2017): 1032. https://doi.org/10.3389/fimmu.2017.01032.

• Sasaki, Taro, Yuji Takeda, and Yoshihiro Oka. “Role of IgG Subclasses in Influenza Virus Infection.” Journal of Clinical Medicine 9, no. 6 (2020): 1787. https://doi.org/10.3390/jcm9061787.

• Zerbo, Ousseny, Kristin Goddard, Elyse O. Kharbanda, et al. “Effectiveness of the Influenza Vaccine During the 2024-2025 Respiratory Viral Season.” medRxiv (2025). https://doi.org/10.1101/2025.01.30.25321421.